FIFA xử thắng, CAS “bẻ kèo”, VFF từng ôm hận ra sao bởi vụ kiện lịch sử của bóng đá Việt Nam?

Không phải lúc nào phán quyết của FIFA cũng là quyết định cuối cùng, bởi các bên còn có thể kháng cáo lên Tòa án trọng tài thể thao (CAS).

Những ngày qua, vụ việc của Liên đoàn bóng đá Malaysia (FAM) và 7 cầu thủ nhập tịch tiếp tục gây xôn xao dư luận. Sau khi bị FIFA bác đơn kháng cáo, FAM tuyên bố chưa bỏ cuộc và sẽ tiếp tục kiện lên CAS.

CAS là một cơ quan quốc tế được thành lập vào năm 1984 để giải quyết các tranh chấp liên quan đến thể thao thông qua trọng tài. Tổ chức này nằm ngoài phạm vi quản lý của FIFA. Bởi thế, không chỉ FAM mà từng có nhiều cá nhân, tổ chức sau khi bị FIFA xử phạt đã gửi đơn lên CAS nhằm tìm cách lật ngược tình thế.

Và trong quá khứ, chính VFF cũng từng phải nhận một bài học cay đắng liên quan đến việc kiện tụng như vậy.

Quan chức VFF đón HLV Letard (cầm hoa) sang Việt Nam vào năm 2002. Nhưng rồi sau đó HLV này chỉ mang đến sự thất vọng và một vụ kiện tụng ồn ào.

HLV NGOẠI TỆ BẬC NHẤT LỊCH SỬ BĐVN

Chuyện xảy ra vào năm 2002 khi VFF tìm HLV ngoại dẫn dắt U23 Việt Nam dự SEA Games 22 trên sân nhà. Vượt qua khoảng 40 ứng cử viên khác, HLV người Pháp Letard đã được chọn. Chiến lược gia này được đích thân cựu HLV trưởng đội tuyển Pháp Aimé Jacquet (vô địch World Cup 1998) giới thiệu sang Việt Nam.

Tuy nhiên sau vài tháng làm việc, HLV Letard đã bộc lộ một số điểm chưa tích cực theo đánh giá của VFF như tuyển chọn cầu thủ, đồng thời khi vào các giải đấu, U23 Việt Nam cũng thể hiện không tốt. Việc để thua U23 Singapore và U23 Ấn Độ tại giải giao hữu ở TP.HCM khiến dư luận bày tỏ sự không hài lòng với chiến lược gia này.

“Có 6 ứng cử viên lọt vào danh sách tuyển chọn HLV cho U22 Việt Nam chuẩn bị SEA Games 2003, trong đó ông Letard được đích thân cựu HLV trưởng đội tuyển Pháp Aimé Jacquet (vô địch World Cup 1998) giới thiệu. Chủ tịch VFF Hồ Đức Việt khi đó rất khoái ông Letard, bởi ông ta nói về triết lý bóng đá rất hay, hồ sơ lại đẹp.

Nhưng ông ấy không được cảm tình vì quyết định loại đi Văn Quyến. Lý do cũng rất đơn giản khi đội tập luyện tại TP.HCM, HLV bảo chạy mà cầu thủ lại không chịu chạy. Ông ấy bảo triết lý của tôi, cầu thủ muốn đảm bảo thi đấu được 90 phút thì phải có sức bền, thể lực kém thì đá làm sao được. Có điều lúc ấy Văn Quyến đang nổi như cồn sau giải U16 Châu Á 2000, thuộc hàng sao số hàng đầu.

Cuối cùng HLV Letard vẫn loại Văn Quyến, khi các kết quả thực hiện các bài kiểm tra đều chỉ ra thông số rất kém, dẫu tài năng của Quyến thì không cần phải bàn cãi. Dù vẫn có lời khuyên cho ông ấy về trường hợp này, nhưng HLV Letard bày tỏ rằng khi nhận việc ông ấy đã trình bày triết lý của mình rồi, phải đảm bảo thể lực trước tiên, sau đó là chiến thuật theo ý HLV, còn kỹ thuật thì đó là tố chất sẵn có của cầu thủ rồi. Nếu một cầu thủ không đáp ứng được thì sẽ phá vỡ hết các ý đồ”, cựu Tổng thư ký VFF Phạm Ngọc Viễn kể lại.

Ông nói tiếp: “HLV Letard cuối cùng cũng chỉ tại vị được 4 tháng. Ở giải giao hữu tại TP.HCM, U23 Việt Nam thua U23 Singapore và U23 Ấn Độ, đội bị loại sớm. Theo lý luận của ông ấy, giải đấu giao hữu đó không quá quan trọng. Bởi vì đó chỉ là một bước trong quá trình chuẩn bị cho SEA Games 2003 nên không cần quá căng thẳng.

Nhưng với dư luận thì bất cứ giải đấu nào không có được thành tích tốt là mọi việc đều trở thành ồn ào. Cộng thêm việc loại Văn Quyến, áp lực dành cho HLV Letard càng lớn, dẫn đến quyết định sa thải ông ấy vào tháng 8/2002″.

SA THẢI VÀ KIỆN TỤNG: FIFA XỬ VFF THẮNG, NHƯNG…

Trước sức ép của dư luận, lãnh đạo VFF đã họp bàn và đi đến quyết định chấm dứt hợp đồng với HLV Letard.

“Trước khi đi đến quyết định chấm dứt hợp đồng, VFF đã tham khảo một số nơi (quốc tế). Với quan điểm không muốn tham gia vào sự kiện cáo, VFF đã chủ động đàm phán với HLV Letard và hứa sẽ bồi thường 3 tháng lương cùng những vấn đề khác với tổng số tiền là 35.000 USD. Tuy nhiên, HLV Letard đã không ký vào bản thanh lý với lý do cần phải về nước nhờ luật sư tư vấn.

Khi về nước, HLV Letard đã kiện lên Uỷ ban tư cách cầu thủ của FIFA. Khi đó, VFF đã photo các bài viết của các báo liên quan đến HLV Letard và gửi tới Uỷ ban tư cách cầu thủ để chứng minh việc mình kết thúc hợp đồng sớm là có lý do chính đáng, không phải vô cớ.

Ngày 25/2/2003, Uỷ ban tư cách cầu thủ của FIFA đã ra phán quyết: VFF bồi thường cho HLV Letard 35.000 USD (lương tháng, tiền nhà, vé máy bay – theo phụ lục 2 của hợp đồng). VFF đã chuyển số tiền này vào tài khoản luật sư (LS) của HLV Letard – người được ông uỷ quyền làm việc với VFF”, VFF từng cung cấp thông tin về vụ việc.

HLV Letard bị FIFA xử thua nhưng cuối cùng lại thắng kiện khi đưa vụ việc lên CAS.

CAS GIÚP HLV LETARD “LẬT KÈO”

Tuy nhiên không chấp nhận phán quyết của Uỷ ban tư cách cầu thủ FIFA, HLV Letard đã khởi kiện lên Toà án trọng tài thể thao quốc tế (CAS), có trụ sở tại Thuỵ Sỹ.

CAS đã có công văn gửi tới VFF thông báo về việc này, VFF đã nhờ các đoàn luật sư trong nước và quốc tế giúp đỡ cũng như gửi các văn bản liên quan cho các luật sư tham khảo.

Ngày 30/9/2004 (ngày đề trên công văn nhưng thực tế giữa tháng 10/2004, VFF mới nhận được), CAS gửi phán quyết tới VFF và cho biết: VFF buộc phải bồi thường cho HLV Letard 197.800 USD vì đã đơn phương chấm dứt hợp đồng với lý do không chính đáng. Theo CAS, HLV trưởng không phải chịu trách nhiệm về kết quả thi đấu của đội tuyển. Hạn để nộp phạt là ngày 10/1/2005, nếu không sẽ cấm tuyển Việt Nam sẽ bị cấm thi đấu các giải quốc tế.

Cuối cùng, VFF phải chấp nhận trả tiền cho HLV Letard theo phán quyết của CAS. Con số này tương đương hơn 3 tỷ đồng ở thời điểm đó, trong khi khoản tiền tài trợ cho đội tuyển quốc gia trong năm 2005 chỉ có khoảng 3,7 tỷ đồng.

Vụ việc HLV Letard là bài học lớn cho bóng đá Việt Nam.

BÀI HỌC SÂU SẮC CHO VFF

“Liên đoàn cũng đã thống nhất và có một văn bản trình lên Uỷ ban Thể dục Thể thao xin đề nghị hai vấn đề như sau: Một là, xin phép cơ quan cấp trên cho phép Liên đoàn bóng đá Việt Nam được trả số tiền cho HLV Letard, theo phán quyết của Tòa án Trọng tài thể thao(CAS); thứ 2, qua những sai lầm này, các cá nhân hay các bộ phận có liên quan thuộc Liên đoàn bóng đá Việt Nam sẽ kiểm điểm một cách nghiêm túc”, ông Trần Duy Ly, phó Chủ tịch Liên đoàn bóng đá Việt Nam thời điểm ấy cho biết.

Phía Tổng cục thể dục thể thao (giờ là Cục thể dục thể thao Việt Nam) sau đó nhấn mạnh:

“Nhân sự kiện này, mong rằng: đây là cú vấp đầu tiên, nhưng cũng là cú vấp cuối cùng. Tuy nhiên, trong quá trình hội nhập không chỉ có thể thao, mà còn nhiều ngành nghề khác cũng có thể bị kiện hoặc gặp phải những tổn thất khác ngoài mong muốn, nếu chúng ta không có đủ kinh nghiệm, không có quan điểm đúng, và không có sự tỉnh táo cũng như sự nhạy cảm.

Sự việc giữa Liên đoàn bóng đá Việt Nam với HLV Letard, hoàn toàn đơn thuần chỉ là một vụ kiện hợp đồng tranh chấp quốc tế, mà chúng ta đã và đang phải đối mặt. Sự việc này không ai mong muốn, nhưng không có nghĩa là không được xảy ra trong quá trình hội nhập. Qua sự kiện trên, chúng ta có cái nhìn công tâm hơn khi đánh giá sự việc, để bóng đá Việt Nam sau những vấp ngã sẽ phát triển mạnh mẽ trong hội nhập quốc tế”.

FAM cũng đang nỗ lực đưa vụ việc 7 cầu thủ nhập tịch lên CAS.

VĨ THANH

Tất nhiên, tính chất vụ việc của VFF và FAM hoàn toàn khác nhau. Việc FAM nỗ lực kháng cáo lên CAS hiện đang bị chính dư luận nước này hoài nghi.

“FIFA đã bác bỏ đơn kháng cáo của FAM. Theo thủ tục, chỉ còn một con đường cuối cùng là CAS. Việc FAM quyết định có tiếp tục hay không là tùy thuộc vào họ, nhưng theo tôi, đó không phải là giải pháp tốt nhất.

Cách tiếp cận tốt nhất là khiêm tốn thừa nhận rằng đã có sai sót. Không cần phải dùng từ “gian lận”. Chỉ cần thừa nhận rằng đã có sự sơ suất”.

Nếu vụ việc tiếp tục, tôi e rằng nó sẽ làm dấy lên nhiều câu hỏi hơn nữa, thậm chí có thể liên lụy đến các cơ quan chính phủ như Cục Đăng ký quốc gia và Cục Di trú. FIFA đã đưa ra bằng chứng thuyết phục, nên không cần phải chất vấn thêm nữa. Khi chúng ta đi ngược lại xu hướng, đó là lúc tôi lo ngại nó có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng hơn”, cựu Tổng thư ký FAM, Datuk Seri Azzuddin Ahmad, cảnh báo.

Rõ ràng, không phải lúc nào việc kiện lên CAS cũng mang lại hiệu quả, và giới chuyên môn của bóng đá Malaysia hiểu điều đó!