Trước ‘Mưa đỏ’, phim Việt nào từng góp mặt tại Oscar?

Mới đây, việc phim ‘Mưa đỏ’ được chọn tranh giải Oscar 2026 một lần nữa đưa phim Việt trở thành tâm điểm chú ý. Trước đó, cũng có nhiều phim Việt tham dự giải Oscar.

Trong suốt hơn 3 thập niên qua, trước Mưa đỏ thì điện ảnh Việt Nam đã nhiều lần gửi tác phẩm dự vòng sơ tuyển hạng mục Phim truyện quốc tế xuất sắc của Oscar. Thành tích cao nhất mà “điện ảnh Việt Nam” đạt được trên đấu trường Oscar là phim Mùi đu đủ xanh (1993) của đạo diễn Việt kiều Trần Anh Hùng. Dù quay tại Pháp, phim được đăng ký đại diện Việt Nam và bất ngờ lọt vào danh sách 5 phim được đề cử tranh giải Phim nói tiếng nước ngoài hay nhất Oscar lần thứ 66.

Mưa đỏ được chọn tham dự vòng sơ tuyển giải Oscar – ẢNH: NSX

Ngay từ những năm 1990, Mùi đu đủ xanh của đạo diễn Trần Anh Hùng đã gây tiếng vang lớn, trở thành phim nói tiếng Việt đầu tiên được đề cử Oscar. Bộ phim được ca ngợi bởi ngôn ngữ điện ảnh tinh tế, khắc họa đời sống tĩnh tại của một gia đình Sài Gòn. Bước sang những năm 2000, nhiều tác phẩm đậm chất nghệ thuật tiếp tục được chọn gửi đi như Mùa hè chiều thẳng đứng (2000), Mùa len trâu (2005), Chuyện của Pao (2006)… Những bộ phim này chưa tạo được dấu ấn tại Oscar, nhưng được đánh giá cao ở nhiều liên hoan phim quốc tế.

Thập niên 2000 – 2010 chứng kiến những lựa chọn đa dạng hơn như Áo lụa Hà Đông (2007) với diễn xuất của Trương Ngọc Ánh và NSƯT Quốc Khánh, đã đoạt nhiều giải thưởng quốc tế; Đừng đốt (2008) của Đặng Nhật Minh, dựa trên nhật ký bác sĩ – liệt sĩ Đặng Thùy Trâm, lay động khán giả bởi chiều sâu nhân văn; Mùi cỏ cháy (2012) lại đưa ký ức bi hùng của tuổi 20 ở Thành cổ Quảng Trị ra thế giới.

Từ năm 2015, điện ảnh Việt bắt đầu lựa chọn các phim phòng vé thành công để gửi tranh giải như Trúng số (2015), Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh (2016), Cha cõng con (2017) cho thấy nỗ lực cân bằng giữa tính nghệ thuật và thị hiếu khán giả. Sau đó là Cô Ba Sài Gòn (2018) và Hai Phượng (2019) đã góp phần chứng minh phim Việt có thể bước ra thị trường quốc tế. Tiếp đến, Mắt biếc (2020) và Bố già (2021) – hai hiện tượng phòng vé cũng lần lượt được gửi tham dự Oscar. Gần đây là các đại diện 578: Phát đạn của kẻ điên (2022), Tro tàn rực rỡ (2023), Đào, phở và piano (2024) tiếp tục khai thác đề tài lịch sử.

Ngày 30.9.2025, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành Quyết định số 3479/QĐ-BVHTTDL, công bố chọn Mưa đỏ tham dự vòng sơ tuyển hạng mục Phim quốc tế xuất sắc tại Oscar lần thứ 98 do Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh Mỹ tổ chức. Bộ phim của đạo diễn Đặng Thái Huyền đạt doanh thu kỷ lục hơn 700 tỉ đồng cùng hiệu ứng xã hội mạnh mẽ. Và Mưa đỏ không chỉ là cột mốc thương mại mà còn là minh chứng cho sức sống mới của dòng phim chiến tranh – lịch sử.